Amputation Due to Body Integrity Dysphoria and Criminal Law
Аннотация
One of the issues related to the legality of medical procedures is the response to the question of the legality of deep interventions in the human body resulting from a patient’s medical conditions. This includes the issue of amputating a healthy limb, which can lead to an improvement in the mental quality of life for a patient suffering from body integrity dysphoria. From a medical standpoint, non-invasive treatment methods do not lead to significant improvements in the patient’s mental condition; in contrast, amputation serves as an effective therapeutic method. However, from the perspective of criminal law, such an amputation constitutes a severe impairment of human health. Nevertheless, since it has a medical justification, it is legally permissible under criminal law. A physician’s actions for therapeutic purposes, conducted in accordance with the principles of medical practice, do not violate the rules governing the treatment of legal goods in the form of health. However, it is not possible to justify amputation solely based on the patient’s consent to such a procedure (consent of the possessor of the legal good); an individual does not have the right to freely dispose of all their legal goods, and they cannot give legally valid consent to a severe impairment of their health.Библиографические ссылки
American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5™ (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
Blom, R.M., Hennekam, R.C., & Denysa, D. (2012). Body integrity identity disorder. PLoS One, 7(4), e 34702. DOI: 10.1371/journal.pone.0034702
Bojarski, T. (2012). Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej (wyd. IV). Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Boratyńska, M. (2019). w: M. Boratyńska, & P. Konieczniak (red.), System Prawa Medycznego: Tom II. Część 2. Regulacja prawna czynności medycznych. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Boratyńska, M., & Konieczniak, P. (2008). Autonomia pacjenta a wskazania medyczne. Studia Iuridica, 49, 9–42.
Boratyńska, M., & Konieczniak, P. (2019). w: M. Boratyńska, & P. Konieczniak (red.), System Prawa Medycznego: Tom II. Część 1. Regulacja prawna czynności medycznych. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Cieślak, W. (2010). Prawo karne. Zarys instytucji i naczelne zasady. Wydawnictwo Oficyna a Wolters Kluwer business.
Daniluk, P. (2007). Kryteria określające zakres dóbr prawnych będących przedmiotem dyspozycji w warunkach kontratypu zgody uprawnionego. Przegląd Sądowy, 4, 90–101.
Długosz, J. (2012). Zgoda dysponenta dobrem prawnym w świetle regulacji konstytucyjnych. Rozważania na pograniczu dogmatyki konstytucyjnego prawa jednostki do samostanowienia o sobie i dogmatyki prawa karnego. w: R. Zawłocki (red.), Zgoda pokrzywdzonego (ss. 1–12). Wydawnictwo C.H. Beck.
Dukiet-Nagórska, T. (2008). Autonomia pacjenta a polskie prawo karne. Wydawnictwo Oficyna a Wolters Kluwer business.
Dukiet-Nagórska, T. (2021). w: T. Dukiet-Nagórska, & O. Sitarz (red.), Prawo karne. Wykład akademicki. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Filar, M. (2000). Lekarskie prawo karne. Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Gałecki, P. & Szulc, A. (2023a). Psychiatria. Tom 1. Wydawnictwo Edra Urban & Partner.
Gałecki, P. & Szulc, A. (2023b). Psychiatria. Tom 2. Wydawnictwo Edra Urban & Partner.
Gałecki, P., Pilecki, M., Rymaszewska, J., Szulc, A., Sidorowicz, S., & Wciórka, J. (red.). (2018). Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Psychicznych. DSM-5 (wyd. V). Wydawnictwo Edra Urban & Partner.
Gardocki, L. (2021). Prawo karne (wyd. XXII). Wydawnictwo C.H. Beck.
Giezek, J. (2020). w: M. Bojarski (red.), Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna (wyd. VIII). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Górski, A. (2019). Wykonywanie zawodu lekarza a prawo karne. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Grudecki, M. (2021). Kontratypy pozaustawowe w polskim prawie karnym. Wydawnictwo C.H. Beck.
Hałas, R. (2020). w: A. Grześkowiak, & K. Wiak (red.), Prawo karne (wyd. VII). Wydawnictwo C.H. Beck.
Hryniewicz, E. (2012). Zgoda dysponenta dobrem prawnym na gruncie prawa karnego. w: R. Zawłocki (red.), Zgoda pokrzywdzonego (ss. 29–56). Wydawnictwo C.H. Beck.
Indecki, K., & Liszewska, A. (2002). Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, karze i środkach penalnych, Wydawnictwo Dom Wydawniczy ABC.
Kasten, E. (2023). The Girl Who Wants to Get Rid of Her Left Leg – Body Identity Dysphoria. Healthcare (Basel), 11(13):1901. DOI: 10.3390/healthcare11131901
Kędziora, R. (2009). Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Kubiak, R. (2015). Czy zgoda na ciężki uszczerbek na zdrowiu jest prawnie skuteczna. w: J. Kasprzak, W. Cieślak, & I. Nowicka (red.), Meandry prawa karnego i kryminalistyki. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Stanisława Pikulskiego (ss. 145–168). Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie.
Kulesza, J. (2016). Glosa do wyroku TK z 4.11.2014 r., SK 55/13. Państwo i Prawo, 11, 132–138.
Kulesza, J. (2023). w: J. Kulesza (red.), Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, ustawie karnej i karze. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Kulik, M. (1999). Prawo do prywatności a karalność spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu za zgodą pokrzywdzonego. Prokuratura i Prawo, 10, 69–81.
Kulik, M. (2010). Klauzula porządku publicznego w kontratypie zgody pokrzywdzonego jako instrument służący proporcjonalności jego stosowania. w: T. Dukiet-Nagórska (red.), Zasada proporcjonalności w prawie karnym (ss. 215–233). Wydawnictwo Oficyna a Wolters Kluwer business.
Lachowski, J. (2016). w: L.K. Paprzycki (red.), System Prawa Karnego: Tom 4. Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej (wyd. II). Wydawnictwo C.H. Beck.
Lenggenhager, B., Hilti, L., Palla, A., Macauda, G., & Brugger, P. (2014). Vestibular stimulation does not diminish the desire for amputation. Cortex, 54, 210–212. DOI: 10.1016/j.cortex.2014.02.004
Letkiewicz, K. (2013). Zgoda dysponenta dobrem prawnym a ograniczenia w zakresie dysponowania życiem i zdrowiem. Prawa Człowieka. Humanistyczne Zeszyty Naukowe, 16, 223–242.
Liszewska, A. (1998). Odpowiedzialność karna za błąd w sztuce lekarskiej. Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Marek, A., & Konarska-Wrzosek, V. (2016). Prawo karne (wyd. XI). Wydawnictwo C.H. Beck.
Marek, A., & Lachowski, J. (2021). Prawo karne. Zarys problematyki (wyd. V). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Money, J., Jobaris, R., & Furth, G. (1977). Apotemnophilia: two cases of self‐demand amputation as a paraphilia. Journal of Sex Research, 13(2), 115–125. DOI: 10.1080/00224497709550967
Mozgawa, M. (2020). w: M. Mozgawa (red.), Prawo karne materialne. Część ogólna (wyd. V). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Müller, S. (2009). Body Integrity Identity Disorder (BIID) – Is the Amputation of Healthy Limbs Ethically Justified? The American Journal of Bioethics, 9(1), 36–43. DOI: 10.1080/15265160802588194
Nadeau, N. (2024). Successful treatment of body integrity dysphoria with amputation: A case report. Clinical Case Reports, 12(4). DOI: 10.1002/ccr3.8720
Noll, S., & Kasten, E. (2014). Body Integrity Identity Disorder (BIID): how satisfied are successful wannabes. Psychology and Behavioral Sciences, 3(6), 222–232 DOI: 10.11648/j.pbs.20140306.17
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r., sygn. akt K 26/96, OTK 1997, nr 2, poz. 19.
Pohl, Ł. (2019). Prawo karne. Wykład części ogólnej (wyd. IV). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Ryan, C.J. (2009). Out on a Limb: The Ethical Management of Body Integrity Identity Disorder. Neuroethics, 2(1), 21–33. DOI: 10.1007/s12152–008-9026–4
Sedda, A., & Bottini, G. (2014). Apotemnophilia, body integrity identity disorder or xenomelia? Psychiatric and neurologic etiologies face each other. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 10, 1255–1265. DOI: 10.2147/NDT.S53385
Sitarz, O. (2021). w: T. Dukiet-Nagórska, & O. Sitarz (red.), Prawo karne. Wykład akademicki. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Śliwiński, S. (1946). Polskie prawo karne materialne. Część ogólna. Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
Sroka, T. (2013). Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Problematyka obiektywnego przypisania skutku. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Sroka, T. (2022). w: A. Barczak-Oplustil, & T. Sroka (red.), System Prawa Medycznego: Tom 6. Odpowiedzialność publicznoprawna. Wydawnictwo C.H. Beck.
Stefański, R.A. (2008). Prawo karne materialne. Część ogólna. Wydawnictwo Difin.
Światowa Organizacja Zdrowia (2009). Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. w: Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – X Rewizja (Tom 1) (ss. 207–255). wyd. pol.: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, 2012.
Tarapata, S. (2016). Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Warylewski, J. (2020). Prawo karne. Część ogólna (wyd. VIII). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
World Health Organization (2022). ICD-11: International classification of diseases (11th revision). https://icd.who.int/
Wróbel, W., & Zoll, A. (2010). Polskie prawo karne. Wydawnictwo Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lipca 2009 r., sygn. akt SK 48/05, OTK ZU nr 7A/2009, poz. 108.
Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 listopada 2014 r., sygn. akt SK 55/13, OTK ZU nr 10A/2014, poz. 111.
Wytrykowski, K. (2002). Wpływ charakteru dobra prawnego na skuteczność zgody pokrzywdzonego. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, 11, 99–116.
Zając, D. (2018). Zgoda dzierżyciela dobra prawnego na zachowanie ryzykowne jako okoliczność wpływająca na zakres odpowiedzialności karnej. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 22(2), 89–119.
Zawiejski, P. (2021). w: T. Dukiet-Nagórska, & A. Liszewska (red.), System Prawa Medycznego: Tom III. Odpowiedzialność prawna w związku z czynnościami medycznymi. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
Zoll, A. (1982). Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Wydawnictwo Prawnicze.
Zoll, A. (1988). Odpowiedzialność karna lekarza za niepowodzenie w leczeniu. Wydawnictwo Prawnicze.
Zoll, A. (2016). Komentarz do art. 1. w: W. Wróbel, & A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1–52 (wyd. V). Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska (SIP LEX).
Zontek, W. (2021). Rozdział III. Wyłączenie odpowiedzialności karnej. Wprowadzenie. w: M. Królikowski, & R. Zawłocki (red.), Kodeks karny: Tom I. Część ogólna. Komentarz. Art. 1–116 (wyd. V). Wydawnictwo C.H. Beck (SIP Legalis).
