The Constitutional Right to Fair Remuneration for Work
Słowa kluczowe:
constitution, economic system, fair remuneration, minimum remuneration, principle of equalityAbstrakt
This article is devoted to establishing the constitutional foundations of the right to fair remuneration. This right results from acts of international law and the Labor Code, but there is no provision in the Constitution of the Republic of Poland that would directly guarantee the right to fair remuneration. Therefore establishing this right requires reference to a number of constitutional provisions. Fundamental importance should be attached to the right to minimum remuneration for work (Art. 65 sec. 4 of the Constitution), which, in the context of the Labor Code, is sometimes equated with fair remuneration. However, the constitutional guarantees of fair remuneration are much broader. They result from constitutional principles, including the principle of the social market economy (Art. 20), the principle of equality (Art. 32 and 33), the principle of social justice (Art. 2) and the principle of labor protection (Art. 24), as well as other provisions, including Art. 64 sec. 1–2 (protection of fair remuneration as a property right) and Art. 71 (the principle of family protection). According to the author of this article, the constitutional right to fair remuneration thus constructed may be defined as a subjective right that is subject to judicial protection.Bibliografia
Barzycka-Banaszczyk M., Prawo pracy, Warszawa 2011.
Florczak-Wątor M., komentarz do art. 65, (w:) P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2019.
Florek L., Konstytucyjne gwarancje uprawnień pracowniczych, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
Florek L., Konstytucyjne podstawy indywidualnego prawa pracy, (w:) M. Wyrzykowski (red.), Konstytucyjne podstawy systemu prawa, Warszawa 2001.
Florek L., Prawo pracy, Warszawa 2010.
Florek L., Wynagrodzenie za pracę w gospodarce rynkowej, (w:) B. Cudowski, J. Iwulski (red.), Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry, Białystok 2013.
Garlicki L., Jarosz-Żukowska S., komentarz do art. 65, (w:) L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II: Art. 30–86, Warszawa 2016.
Gładoch M., Wolność układowa i prawo do rokowań zbiorowych, (w:) K.W. Baran (red.), Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne, Warszawa 2019.
Kapusta P., Godne a minimalne wynagrodzenie – uwagi na tle Konstytucji RP oraz standardów prawa międzynarodowego, (w:) R. Balicki, M. Jabłoński (red.), Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, Wrocław 2018.
Kryszeń G., Prokop K., Aksjologia polskiej konstytucji, Warszawa 2017.
Krzywoń A., Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych, Warszawa 2017.
Krzywoń A., Prawa pracownicze, (w:) W. Brzozowski, A. Krzywoń, M. Wiącek, Prawa człowieka, Warszawa 2019.
Kuczma P., Prawa pracownicze, (w:) M. Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Wrocław 2014.
Leszczyńska B., Piszcz A., Zasada wolności działalności gospodarczej – zasada prawa prywatnego czy publicznego?, „Białostockie Studia Prawnicze” 2008, nr 3.
Liszcz T., Aksjologiczne podstawy prawa pracy. Zarys problematyki, Lublin 2018.
Maciejewski S., Zasada godziwego wynagrodzenia za pracę jako prawo pracownicze, (w:) J. Jaskiernia, K. Spryszak (red.), Ochrona praw człowieka w wymiarze uniwersalnym. Aksjologia – instytucje – nowe wyzwania – praktyka, Toruń 2017.
Mędrala M., Społeczny charakter świadczeń w polskim prawie pracy, Warszawa 2019.
Minich D., Moskwa A., Wynagrodzenie za pracę. Czy wynagrodzenie minimalne oraz wynagrodzenie godziwe odpowiadają zasadzie sprawiedliwości społecznej? (preliminaria), „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 3.
Musiała A., Polskie prawo pracy a społeczna nauka Kościoła. Studium prawno-społeczne, Poznań 2019.10.33226/0032-6186.2019.8.2
Nowak M., Prawo do godziwego wynagrodzenia w konstytucjach państw europejskich, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2002, nr 5.
Nowak M., Prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Regulacja prawna i treść, Łódź 2007.
Prokop K., Dunaj K., Prawoznawstwo. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2017.
Prokop K., Konstytucyjna koncepcja partnerstwa społecznego w Polsce, (w:) A. Piszcz, M. Olszak, M. Etel (red.), Państwo, gospodarka, prawo. Księga dedykowana Profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu z okazji jubileuszu pracy naukowej na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2015.
Prusinowski P., Prawo do wynagrodzenia, (w:) K.W. Baran (red.), Międzynarodowe publiczne prawo pracy. Standardy globalne, Warszawa 2019.
Serafin K., Ochrona rodziny w świetle przepisów prawa pracy, Łódź 2018.
Skoczyński J., Prawo do godziwego wynagrodzenia, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1997, nr 4.
Skrodzka M.J., Skrodzki K., Źródła zasady swobody umów oraz wybrane aspekty jej granic – w świetle orzecznictwa, „Białostockie Studia Prawnicze” 2008, nr 3.
Sobczyk A., komentarz do art. 13, (w:) Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2017.
Sobczyk A., Wolność pracy i władza, Warszawa 2015.
Tomaszewska M., Ochrona pracy w warunkach stanu nadzwyczajnego, (w:) A. Szmyt i in. (red.), Aktualne problemy prawa Polski i Ukrainy, Gdańsk 2018.
Wagner B., Wynagrodzenie za pracę i jego związek z pracą, (w:) J. Stelina, A. Wypych-Żywicka (red.), Człowiek – obywatel – pracownik. Studia z zakresu prawa. Księga jubileuszowa poświęcona profesor Urszuli Jackowiak, Gdańsk 2007.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
Wiśniewski L., Konstytucyjna ochrona pracy, (w:) W. Czapliński (red.), Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2006.
Wratny J., Obecność prawa do pracy w prawie międzynarodowym i europejskim, (w:) J. Mazur (red.), Prawo do pracy a polityka społeczna, Lublin 2005.
Zajchowska M., Godziwość wynagrodzenia za pracę w kontekście świadczeń z ubezpieczenia społecznego, (w:) B. Godlewska-Bujok, K. Walczak (red.), Różnorodność w jedności: studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Wojciechowi Muszalskiemu, Warszawa 2019.
Zięba-Załucka H., Konstytucyjna wolność wyboru i wykonywania zawodu a samorządy prawnicze (uwagi na tle art. 65 ust. 1 i art. 17 Konstytucji RP), (w:) J. Jaskiernia, K. Spryszak (red.), Polski system ochrony praw człowieka 70 lat po proklamowaniu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Osiągnięcia – bariery – nowe wyzwania i rozwiązania, Warszawa 2019.
