Wykorzystywanie algorytmów sztucznej inteligencji w rozpoznawaniu twarzy w celu określenia podobieństwa fenotypowego w procedurach medycznie wspomaganej prokreacji
Abstrakt
The considerations presented here cover one aspect of the use of AI algorithms in the process of establishing phenotypic similarity between a cell donor or embryo donors and those interested in parenthood and the child. The Infertility Treatment Act does not expressly exclude the use of AI algorithms, which may help to achieve the goal of phenotypic similarity but may, contrary to the intention of the legislature, serve to disclose the data of a person or persons to whom the Act, by design, provides anonymity. The authors analyse the acceptability of using images of donor reproductive cells and the use of AI algorithms to establish phenotypic similarity. Both benefits and potential risks remain under consideration.Bibliografia
Bączyk-Rozwadowska, K. (2017). Aktualne problemy diagnostyki preimplantacyjnej w kontekście dążeń rodziców do realizacji projektu rodzicielskiego, Białostockie Studia Prawnicze, 2, 11–33.
Bączyk-Rozwadowska, K. (2018). Prokreacja medycznie wspomagana. Studium z dziedziny prawa. Wydawnictwo TNOiK – Dom Organizatora.
Bukowski, M. (2021). System wykrywania i rozpoznawania twarzy na obrazach. Niepublikowana praca doktorska.
Ciesielski, M. (2014). Przegląd technologii biometrycznych, budowa typowych systemów, zastosowania, aspekty prawne. Zeszyty Naukowe WSEiI w Krakowie, 10, 25–39.
Choińska, Z. (2022). Wykorzystanie technologii rozpoznawania twarzy w Chińskiej Republice Ludowej. Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis, 11(1), 52–75.
Demagog. (2024, marzec). Rozpoznawanie twarzy – czy AI może wsadzić do aresztu? https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/rozpoznawanie-twarzy-czy-ai-moze-wsadzic-do-aresztu/
Emin, E.I., Emin, E., Papalois, A., Willmott, F., Clarke, S., & Sideris, M. (2019). Artificial intelligence in obstetrics and gynaecology: Is this the way forward? In Vivo (Brooklyn), 33(5), 1547–1551.
Ergen, M. (2019). What is Artificial Intelligence? Technical Considerations and Future Perception, The Anatolian Journal of Cardiology, 22, 5–7.
Fischer, B., Pązik, A., & Świerczyński, M. (red.). (2021). Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii. Wolter Kluwer.
Fralick, M., Colak, E.& Mamdani, M. (2019). Machine Learning in Medicine, The New England Journal of Medicine, 26, 2588–2589.
Frana, P.L., & Klein, M.J. (2021). Encyclopedia of Artificial Intelligence, Th e Past, Present, and Future of AI. Bloomsbury Academic.
Graham, J. (2021). Risk of discrimination in AI systems. Evaluating the eff ectiveness of current legal safeguard in tackling algorithmic discrimination. w: A. Lui, & N. Ryder, Fintech, Artificial Intelligence and the Law, Regulation and Crime Prevention, chapter 12. Routledge.
Gupta, K., Balyan, K., Lamba, B., Puri, M., Sengupta, D., & Kumar, M. (2021). Ultrasound placental image texture analysis using artificial intelligence to predict hypertension in pregnancy. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 17, 1–8.
Haberko, J. (2019). Anonimowość rodziców genetycznych a dobrostan zdrowotny dziecka, Uwagi na tle rekomendacji 2156 (2019) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4, 59–72.
Haberko, J., & Kocyłowski R. (2006). Szczególna postać tajemnicy lekarskiej w przypadku stosowania technik wspomaganego medycznie rozrodu. Prawo i Medycyna, 23, 18–32.
Haberko, J. (2016). Ustawa o leczeniu niepłodności. Komentarz. Wolters Kluwer.
Hołyst, B., & Pomykała, J. (2011). Biometria w systemach uwierzytelniania. Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej, 60(4), 413–438.
Invicta. (2024a). Baza dawców komórek jajowych i nasienia z precyzyjnym dopasowaniem. https://wyszukaj-bank.invicta.pl/?_locale=pl
Invicta. (2024b). Dziedziczenie cech fenotypowych. https://bank.invicta.pl/blog/dziedziczenie-cech-fenotypowych/
Kapczyński, A. (2009). Biometria twarzy. Związek Banków Polskich Warszawa, passimP
Karlik, P. (2012). Biometryczna identyfi kacja osób w kontekście bezpieczeństwa imprez masowych. Ius Novum, 2, 97–113.
Kiełbus, A., & Futryk, K. (2014). Nowe technologie i zastosowania w biometrii – Analiza rynku, http://46.242.185.119/off_ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2014/T2/t2_147.pdf
Komisja Europejska. (2024). Akt w sprawie sztucznej inteligencji. https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/policies/regulatory-framework-ai
Kragh, M.F., & Karstoft , H. (2021). Embryo selection with artificial intelligence: how to evaluate and compare methods?, Journal of Assisted Reproduction and Genetics, 38, 1675–1689.
Krawczak, A. (2017). Ustawa a potrzeba poznania własnego dziedzictwa genetycznego przez dzieci urodzone dzięki dawstwu niepartnerskiemu. Prawo i Medycyna, 69(4), 37–53.
Krekora-Zając, D. (2014). Prawo do poznania matki biologicznej według krajowego prawa rodzinnego. Studia Prawnicze, 1, 129–153.
Lucero, K. (2019). Artificial Intelligence Regulation and China’s Future. Columbia Journal of Asian Law, 33(1), 94–171.
Łukasiewicz, R. (2021). Facial recognition – matching in gamete donation using artifi cial intelligence. w: A.V. Ferraro (red.), Tratado de Inteligencia Artificial y Derecho en el nuevo milenio (ss. 391–401), Juridicas, Santiago Chile.
Łukasiewicz, R. (2024). Podobieństwo fizyczne a dobór dawcy w procedurach medycznie wspomaganej prokreacji. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1, 41–60.
Matuszek, G. (2020). Monitoring wizyjny – ujęcie prawne i technologiczne. Współczesność i perspektywy, Zeszyty Naukowe SGSP, 73, 293–315.
Medenica, S., Zivanovic, D., Batkoska, L., Marinelli, S., Basile, G., Perino, A., Cucinella, G., Gullo, G., & Zaami, S. (2022). Th e Future Is Coming: Artificial Intelligence in the Treatment of Infertility Could Improve Assisted Reproduction Outcomes-Th e Value of Regulatory Frameworks. Diagnostics, 12, 2979, 1–14.
Meléndez, F., González, S., & Arenaz Villalba, L. (2020). La cara de la reproducción asistida. Usando análisis facial en selección de donantes. Revista Iberoamericana de Fertilidad y Reproducción Humana, 38, 3–7.
Mendyk-Krajewska, T. (2019). Biometryczne metody sprawdzania tożsamości w nowych zastosowaniach. Roczniki SGH, 37, 35–47.
Mostowik, P. (2015). Możliwość ustalenia pochodzenia dziecka. w: M. Pazdan (red.), System prawa prywatnego: Tom20C. Prawo prywatne międzynarodowe (ss. 955). C.H. Beck.
Mushtaq, A., Mumtaz, M., Raza, A., Salem, N., & Naveed Yasir, M. (2022). Artificial Intelligence-Based Detection of Human Embryo Components for Assisted Reproduction by In Vitro Fertilization. Sensors, 22. DOI: 10.3390/s22197418.
Niżnik-Mucha, A. (2021). Diagnostyka preimplantacyjna zarodków ludzkich in vitro a ochrona godności człowieka. Przegląd Prawa Publicznego, 10, 31–52.
Obermeyer, Z., & Emanuel, E.J. (2016). Predicting the future – big data, machine learning, and clinical medicine. New England Journal of Medicine, 375, 1216–1219.
Patel, V.L., Shortliff e, E.H., Stefanelli, M., Szolovits, P., Berthold, M.R., Bellazzi, R., & Abu-Hanna, A. (2009). The coming of age of artificial intelligence in medicine. Artificial Intelligence in Medicine, 46, 5–17.
Porzeżyński, M. (2022). Prawne i etyczne ograniczenia wykorzystania danych biometrycznych w Unii Europejskiej i w Polsce. Studia Iuridica, 94, 317–337.
Pyka, A. (2018). Przetwarzanie danych biometrycznych. Aspekty prawne. Studia Prawa Publicznego, 3, 133–153.
Raimundo, J.M., & Cabrita, P. (2021). Artificial intelligence at assisted reproductive technology. Procedia Computer Science, 181, 442–447.
Rozpoznawanie twarzy – czy AI może wsadzić do aresztu? Tekst dostępny na: https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/rozpoznawanie-twarzy-czy-ai-moze-wsadzic-do-aresztu/
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. (2015). Ustawa z 25 czerwca 2015 roku o leczeniu niepłodności (t.j. Dz.U. 2020, poz. 442).
Smyth, S.M. (2018). Biometrics, Surveillance, and the Law, Societies of Restricted Access, Discipline and Control. Routledge.
Stein, S. (2005). Found on the Web, With DNA: a Boy’s Father. Washington Post Nov., 13.
Tomaszewska-Michalak, M. (2015). Prawne i kryminalistyczne aspekty wykorzystania technologii biometrycznej w Polsce. Difin.
Wang, R., Pan, W., Jin, L., Li, Y., Geng, Y., Gao, Ch., Chen, G., Wang, H., Ma, D., & Liao, S. (2019). Artificial intelligence in reproductive medicine. Reproduction, 158, 139–154.
Wood, A.R., Esko, T., Yang, J., Vedantam, S., Pers, T.H., Gustafsson, S., & Frayling, T.M. (2014). Defining the role of common variation in the genomic and biological architecture of adult human height. Nature Genetics, 46, 1173–1186.
http://dx.doi.org/10.1038/ng.3097.
Wyciślik, P. (2021). Systemy automatycznego rozpoznawania twarzy jako wyzwanie dla praw człowieka. Analiza art. 8 EKPC i orzecznictwa ETPC. Nieopublikowana praca magisterska.
Zaninovic N., & Rosenwaks, Z. (2020). Artificial intelligence in human in vitro fertilization and embryology, Fertil Sterility, 114, 914–920.
Zweig, K.A. (2022). Awkward Intelligence, Where AI Goes Wrong, Why It Matters, and What We Can Do about It. The MIT Press.
