Disclosure of Medical Confidentiality in Criminal Proceedings and Criminal Liability of a Doctor
Słowa kluczowe:
medical confidentiality, psychiatric confidentiality, professional confidentiality, prohibitions of evidence, disclosure of professional confidentiality, denunciation, obligation to notify authorities of a crime, right of defenceAbstrakt
The paper is devoted to the conflict between the duty to protect medical confidentiality and the interests of justice in criminal proceedings and substantive criminal law. The article contains considerations on medical confidentiality in relation to the legal and social obligation to notify authorities on the commission of a criminal act, as well as the maintenance of medical confidentiality in evidence proceedings in a situation where a doctor acts as a witness (taking into account the issues of protection of the so-called psychiatric secrecy and the secrecy of the doctor assisting the accused as regards the patient’s statements concerning the commission of a criminal act). A situation in which the obligation to keep medical secrecy limits the possibility for the depositary to exercise the right of defence is also analysed. In addition to proposals for resolving the presented conflict-of-law situations, the issue of attributing criminal liability to a doctor for the offence of not informing law enforcement authorities about the commission of a prohibited act (Article 240 paragraph 1 of the Penal Code) and the offence of disclosing professional secrecy against the provisions of the Act (Article 266 paragraph 1 of the Penal Code) in the presented conflict-of-law situations is considered.Bibliografia
Augustynowicz A., Tajemnica zawodowa lekarza a współdziałanie z organami ścigania, „Prawo i Medycyna” 2008, nr 4.
Augustynowicz A., Wrześniewska-Wal I., Lekarz psychiatra jako świadek w postępowaniu karnym, „Prawo i Medycyna” 2013, nr 3–4.
Augustynowicz A., Wrześniewska-Wal I., Zawiadomienie przez lekarza o popełnieniu przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności a obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, „Prawo i Medycyna” 2013, nr 3–4.
Baszuk R., Tajemnica zawodowa w wyjaśnieniach obwinionego składanych w postępowaniu dyscyplinarnym, „Palestra” 2014, z. 3–4.
Boratyńska M., Konieczniak P., Prawa pacjenta, Warszawa 2001.
Cieślak M., Glosa do uchwały SN z dnia 29.11.1962 r., VI KO 61/62, „Państwo i Prawo” 1963, z. 7.
Cieślak M., Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Warszawa 1955.
Cora S., Z problematyki zawiadomienia o przestępstwie, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2003, nr 11.
Duda J., Komentarz do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Warszawa 2012.
Dukiet-Nagórska T., Lekarski obowiązek współdziałania z organami ścigania a tajemnica lekarska, „Prawo i Medycyna” 2002, z. 12.
Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000.
Giezek J., O granicach tajemnicy adwokackiej oraz zgodzie „dysponenta” na jej ujawnienie, „Palestra” 2014, nr 9.
Górski A., Lekarz w procesie karnym (wybrane zagadnienia), (w:) P. Kardas (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. II, Warszawa 2012.
Górski A., Wykonywanie zawodu lekarza a prawo karne, Warszawa 2019.
Grajewski J., (w:) J. Grajewski, L.K. Paprzycki, M. Płachta, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, tom I, Kraków 2003.
Huk A., Tajemnica zawodowa lekarza, „Prokuratura i Prawo” 2001.
Jaskuła A., Płończyk K., Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej w postępowaniu przygotowawczym, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 3.
Kaczmarska D., Prawnokarna ochrona tajemnicy a dowód z zeznań i wyjaśnień – zagadnienia wybrane, (w:) Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak (red.), Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, Warszawa 2009.
Kardas P., Zasada prawdy materialnej a kontradyktoryjność postępowania dowodowego. Przeciwstawne czy komplementarne zasady procesu karnego? (rozważania o znaczeniu analiz dogmatycznych w procesie przygotowywania zmiany normatywnej na przykładzie prac legislacyjnych nad projektem nowelizacji kodeksu postępowania karnego), (w:) J. Giezek (red.), Adwokatura jako uczestnik procesu legislacyjnego. Konferencje Naukowe Izby Adwokackiej we Wrocławiu, Warszawa 2012.
Kardas P., Relacje między prawem karnym materialnym i procesowym, (w:) P. Hofmański (red.), System prawa karnego procesowego, t. I. Zagadnienia ogólne, cz. 1, Warszawa 2013.
Kardas P., Zasada prawdy materialnej w perspektywie korespondencyjnej, koherencyjnej, pragmatycznej i konsensualnej teorii prawdy. Kilka uwag na tle propozycji nowego ujęcia przepisów dotyczących postępowania dowodowego przed sądem pierwszej instancji oraz postępowania dowodowego w toku postępowania przygotowawczego, (w:) P. Wiliński (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
Kardas P., Konstytucyjne i ustawowe aspekty ochrony tajemnicy zawodowej powierzanej przedstawicielom zawodów zaufania publicznego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2014, nr 4.
Kardas P., Tajemnica adwokacka a procesowe zakazy dowodowe, (w:) J. Giezek, P. Kardas (red.), Etyka adwokacka w kontradyktoryjnym procesie karnym, Warszawa 2015.
Kardas P., Problem granic legalności czynności uczestników postępowania karnego i konsekwencji ich przekroczenia, (w:) J. Skorupka, D. Gruszecka (red.), Granice procesu karnego. Legalność dzia-łań uczestników postępowania, Warszawa 2015.
Klejnowska M., Ujawnienie w wyjaśnieniach oskarżonego tajemnicy chronionej prawem, „Ius et Adm” 2004, nr 4.
Kubiak R., Tajemnica medyczna, Warszawa 2015.
Kunicka-Michalska B., Ochrona tajemnicy zawodowej w polskim prawie karnym, Warszawa 1972.
Kunicka-Michalska B., Kodeks karny. Cześć szczególna, tom II, Warszawa 2014 (komentarz do artyku-łów 222–316).
Kurowski M., (w:) D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2014.
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Kraków 2005.
Łupiński J., Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 1.
Łyczywek R., Jeszcze o tajemnicy zawodowej adwokata, „Palestra” 1963, nr 11.
Malczewska M., Komentarz do art. 40, (w:) E. Zielińska (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Warszawa 2014.
Majewski J., Tak zwana kolizja obowiązków w prawie karnym, Warszawa 2002.
Marszałkowska-Krześ E., Tajemnica zawodowa lekarza psychiatry, „Psychiatria Polska” 2015, nr 49(3).10.12740/PP/43445
Michalak K., Tajemnica lekarska i psychiatryczna a polski proces karny, Kraków 2018.
Ogiegło L. (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2010.
Paczyńska M., Tajemnica psychiatryczna jako kwalifikowana tajemnica lekarska, „Wiedza Prawnicza” 20013, nr 4.
Plebanek E., Rusinek M., Ujawnienie tajemnicy w procesie karnym a odpowiedzialność karna, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2007, z. 1.
Płończyk K., Jaskuła A., Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej w postępowaniu przygotowawczym, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 3.
Rusinek M., Plebanek E., Ujawnienie tajemnicy w procesie karnym a odpowiedzialność karna, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2007, z. 1.
Rusinek M., Tajemnica zawodowa i jej ochrona w procesie karnym, Warszawa 2007.
Rusinek M., Z problematyki zakazów dowodowych w postępowaniu karnym, Warszawa 2019.
Safjan M., Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, Warszawa 1998.
Safjan M., Problemy prawne tajemnicy lekarskiej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1995, nr 1.
Sakowicz W., Komentarz do art. 266 k.k., (w:) M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, tom II, wyd. 4, Warszawa 2017.
Steinborn S., Aksjologiczne uwarunkowania ograniczeń w dochodzeniu do prawdy materialnej w procesie karnym, (w:) K. Kremens, J. Skorupka (red.), Pojęcie, miejsce i znaczenie prawdy w pol-skim procesie karnym, Wrocław 2013.
Szeroczyńska M., Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej na kanwie artykułu A. Jaskuły i K. Płończyk, „Prokuratura i Prawo” 2017, z. 9.
Szewczyk M., Prawnokarna ochrona tajemnicy zawodowej lekarza, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2000, nr 1.
Szewczyk M., Kilka uwag dotyczących przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, „Prokuratura i Prawo” 2000, z. 6.
Szewczyk M., Wojtaszczyk M., Zontek W., Komentarz do art. 240 k.k., (w:) Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, tom II, część II, Komentarz do art. art. 212–277d, Warszawa 2017.
Urbaniak M.J., Zakres obowiązywania zakazu dowodowego przewidzianego w art. 199 k.p.k., „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 7–8.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2005.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Kraków 2006.
Wiliński P., Konstytucyjne podstawy zasady prawdy materialnej – pomiędzy karnoprocesowymi a konstytucyjnymi koncepcjami ujęcia prawdy, (w:) K. Kremens, J. Skorupka (red.), Pojęcie, miejsce i znaczenie prawdy w polskim procesie karnym, Wrocław 2013.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony, (w:) P. Wiliński (red.), System prawa karnego procesowego. Zasady procesu karnego, t. III, cz. 2, Warszawa 2014.
Wilk L., Obowiązek denuncjacji w prawie karnym (art. 240 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 1.
Witkowska J., Obowiązek zachowania tajemnicy przez biegłego opiniującego w przedmiocie zdrowia psychicznego, NKPK 2004, t. XV.
Wojtyczek K., Zasada proporcjonalności jako granica prawa karania, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, nr 2.
Woźniewski K., (w:) J. Grajewski (red.), Prawo karne procesowe – część ogólna, Warszawa 2007.
Wojtaszczyk A., Szewczyk M., Zontek W., Komentarz do art. 240 k.k., (w:) Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, tom II, część II, Komentarz do art. art. 212–277d, Warszawa 2017.
Wróbel W., Wojtaszczyk A., Zontek W., (w:) L. Gardocki (red.), System prawa karnego, t. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa 2013.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Znak 2013.
Wrześniewska-Wal I., Augustynowicz A., Lekarz psychiatra jako świadek w postępowaniu karnym, „Prawo i Medycyna” 2013, nr 3–4.
Wrześniewska-Wal I., Augustynowicz A., Zawiadomienie przez lekarza o popełnieniu przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności a obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, „Prawo i Medycyna” 2013, nr 3–4.
Zawłocki W., Komentarz do art. 240 k.k., (w:) M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, tom II, wyd. IV, Warszawa 2017.
Zoll A., Tajemnica zawodowa lekarza, (w:) Tajemnica lekarska: materiały z posiedzenia Komisji Etyki Lekarskiej z dnia 15 listopada 1993 r., Kraków 1994.
Zontek W., Wojtaszczyk A., Szewczyk M., Komentarz do art. 240 k.k. (w:) A. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, tom II, część II, Warszawa 2017.
Zontek W., Wróbel W., Wojtaszczyk A., (w:) L. Gardocki (red.), System prawa karnego, t. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa 2013.
