The Universal Right to File Petitions as a Contemporary Challenge for Legal Studies
Słowa kluczowe:
civil society, entities with the capacity to file petitions, formal requirements of petitions, participatory democracy, subject matter of the petition, the right to petitionAbstrakt
The universality of the right to petition, in terms of both the broad specification of its subject matter and the group of entities entitled to petition, as well as the specification of the accessible formal requirements for filing petitions, is a challenge at the level of both lawmaking and applying the law. The need arises not only to ensure that an extensive group of entities has the opportunity to file a petition, but also to provide a guarantee that the petition will be processed and considered properly. The subject matter of this article is the analysis of the Polish legal regulations on this, as well as a review of the established practices of filing petitions with the Sejm and the Senate, as well as their comparison with the solutions applied in other countries. The findings indicate that this is a tool of a civil society commonly used in the European Union Member States. It should also be noted that the Polish solutions, as well as the practice of their application, are seen to be particularly targeted at increasing social activity and enabling the use of the potential that is inherent in the citizens, groups of citizens and all forms in which they can interact with each other.Bibliografia
Aragonés E., Sánchez-Pagés S., A theory of participatory democracy based on the real case of Porto Alegre, “European Economic Review” 2009, vol. 53, no. 1.10.1016/j.euroecorev.2008.09.006
Bohman J., The Coming of Age of Deliberative Democracy, “The Journal of Political Philosophy” 1998, vol. 6, no. 4.10.1111/1467-9760.00061
Carson L., Elstub S., Comparing participatory and deliberative democracy, Newcastle University 2019, p. 1, https://www.newdemocracy.com.au/wp-content/uploads/2019/04/RD-Note-Comparing-Participatory-and-Deliberative-Democracy.pdf.
Chambers S., Deliberative Democratic Theory, “Annual Review of Political Science” 2003.
Cooke M., Five Arguments for Deliberative Democracy, “Political Studies” 2000, vol. 48, no. 5.10.1111/1467-9248.00289
Cybulska R. (ed.), R. Marchaj, A. Wierzbica, Skargi, wnioski i petycje w jednostkach samorządu terytorialnego, Warsaw 2020.
Czarny P., Opinia prawna w sprawie dopuszczalności składania petycji przez jednostki samorządu terytorialnego, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2017, no. 3.
Czarny P., Florczak-Wątor M., Naleziński B., Radziewicz P., Tuleja P. (eds.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warsaw 2019.
Dryzek J.S., Deliberative Democracy in Divided Societies: Alternatives to Agonism and Analgesia, “Political Theory” 2005, vol. 33, no. 2.10.1177/0090591704268372
Działocha K., Prawo petycji w obowiązującym ustawodawstwie i proponowane kierunki zmian, (in:) Kancelaria Senatu. Biuro Informacji i Dokumentacji. Dział Analiz i Opracowań tematycznych, Prawo petycji w ustawodawstwie polskim, Opinie i ekspertyzy OE – 85, Warsaw 2008.
Elstub S., Deliberative and Participatory Democracy, (in:) The Oxford Handbook of Deliberative Democracy, https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780198747369.001.0001/oxfordhb-9780198747369-e-5.
Florczak-Wątor M., Tryb rozpatrywania petycji przez. Senat w świetle regulaminu izby i dotychczasowej praktyki, (in:) M. Grzybowski, P. Mikuli, G. Kuca (eds.), Ustroje. Historia i współczesność. Polska – Europa – Ameryka Łacińska. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jackowi Czajowskiemu, Cracow 2013.
Florczak-Wątor M., (in:) M. Safjan, L. Bosek (eds.), Konstytucja. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warsaw 2016, Legalis/art. 63.
Gajewski S., Jakubowski A., Petycje, skargi i wnioski. Dział VIII Kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawa o petycjach. Komentarz, Warsaw 2015.
Garlicki L., Zubik M. (eds.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, Warsaw 2016, LEX/el.
Haczkowska M. (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warsaw 2014.
Izdebski H. (in cooperation with I. Zachariasz), Petycja jako instrument sprawnego rozwiązywania problemów społecznych w jednostkach samorządu terytorialnego – istotne różnice między wnioskiem i skargą, Opinie i ekspertyzy OE- 233, Warsaw 2015.
Karczmarek A., W sprawie możliwości składania petycji przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, „Przegląd Sejmowy” 2019, no. 6.10.31268/PS.2019.84
Małecka-Łyszczek M., Mędrzycki R., Axiological paradigm of social inclusion intensification – selected remarks, “Review of European and Comparative Law” 2019, no. 38(3).10.31743/recl.4826
Mieńkowska-Norkiene R., Demokracja partycypacyjna na poziomie lokalnym jako jeden z aspektów realizacji zasady subsydiarności na przykładzie aglomeracji warszawskiej, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-440a3d48-cf89–4adc-a8e3-e00f74e7f4ad/c/Mienkowska-Norkiene-Demokracja_partycypacyjna_na_poziomie_lokalnym_jako_jeden_z_aspektow_realizacji_zasady_subsydiarnosci_na_przykladzie_aglomeracji_warszawskiej.pdf.
Nylen W.R., Participatory Democracy versus Elitist Democracy: Lessons from Brazil, New York 2003.10.1057/9781403980304
Piotrowski R., Konstytucyjne uwarunkowania prawa petycji oraz pożądanych kierunków zmian legislacyjnych w tym zakresie, (in:) Kancelaria Senatu. Biuro Informacji i Dokumentacji. Dział Analiz i Opracowań tematycznych, Prawo petycji w ustawodawstwie polskim, Warsaw 2008.
Prawo petycji w wybranych krajach członkowskich UE i w Rosji, Kancelaria Senatu. Biuro Informacji i Dokumentacji dział Analiz i Opracowań Tematycznych, Warsaw 2008.
Rytel-Warzocha A., Instytucja petycji w Polsce oraz w krajach europejskich – stan obecny i perspektywy, (in:) Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, Instytucja petycji w Polsce oraz w krajach europejskich – stan obecny i perspektywy, Warsaw 2015.
Sintomer Y., Random Selection, Republican Self-Government and Deliberative Democracy, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467–8675.2010.00607.x.
Stawicki R., Prawa i wolności obywatelskie w Polsce po 1918 r. w świetle rozwiązań konstytucyjnych – zarys historyczno -prawny, Opracowania tematyczne OT-607, Warsaw 2011.
Stec M., K. Małysa-Sulińska (eds.), Prawo do dobrego samorządu – perspektywa obywatela i mieszkańca, Warsaw 2021.
Tuleja P. (ed.), Czarny P., Florczak-Wątor M., Naleziński B., Radziewicz P., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2021, LEX/el.10.12797/9788381383370.03
Wilk J., Zasady składania i rozpatrywania petycji oraz sposób postępowania organów w sprawach dotyczących petycji, LEX/el. 2015.
Wójcicka E., Prawo petycji w Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2015.
Zabdyr-Jamróz M., Preventing the Atrophy of the Deliberative Stance: Considering Non-Decisional Participation as a Prerequisite to Political Freedom, “AVANT” 2019, vol. X, no. 1.10.26913/avant.2019.01.07
Zięba-Załucka H., Prawo petycji jako forma społeczeństwa obywatelskiego, „Samorząd Terytorialny” 2011 no. 4.10.15804/ppk.2010.04.01
