Conflicts of Doctor’s Duties in the Case of an Extreme Shortage of Intensive Care Beds and the Good Samaritan Clause from the Perspective of Criminal Law
Słowa kluczowe:
criminal responsibility, intensive care, prioritising, rationing, triageAbstrakt
The Covid-19 pandemic has exposed many weaknesses of healthcare systems. An example of a crisis situation is the case of a doctor who has to make a decision about qualifying a patient with COVID-19 for an intensive care bed when there are not enough such beds and when, out of the many obligations to save lives, he can choose and fulfil only one. The aim of this paper is to analyse the criteria of establishing the priority in access to intensive care, to settle the conflict of obligations in regard to criminal liability, with respect to Art. 26 § 5 of the Polish penal code regarding the doctor’s decision to provide, or to not provide, healthcare services including intensive care given the extreme shortage of the beds, to determine the scope of legal safety guarantees laid down in the good Samaritan clause and the relationship between the conflict of duties and the clause. The work is theoretical with the use of a formal-dogmatic and functional analysis of Polish criminal law.Bibliografia
Bielska-Siudzińska P., Klauzula dobrego Samarytanina, “Monitor Prawniczy” 2021, no. 13.
Breczko A., Human Enhancement in the Context of Disability (Bioethical Considerations from the Perspective of Transhumanism), “Białostockie Studia Prawnicze” 2021, vol. 26, no. 3.10.15290/bsp.2021.26.03.05
Burdzik M., Obecne przepisy nie chronią wystarczająco lekarzy, Warsaw 2021, Lex/el.
Kwiatkowska M., Odpowiedzialność za błąd medyczny w czasie epidemii, klauzula dobrego Samarytanina, Warsaw 2020, LEX/el.
Chyrowicz B., Głos w dyskusji podczas zebrania naukowego Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat: Kolizje obowiązków w medycynie w stanie epidemii, 17.04.2020, https://karne24.com/kolizje-obowiazkow-w-medycynie-w-stanie-epidemii-zebranie-naukowei-dyskusja.
Chyrowicz B., O sytuacjach bez wyjścia w etyce. Dylematy moralne, ich natura, rodzaje i sposoby rozstrzygania, Kraków 2008.
Extracorporeal Life Support Organization (ELSO): Guidance Document: ECMO for COVID-19 patients with severe cardiopulmonary failure. http://elso.org/covid19.
Filar M., Wyłączenie odpowiedzialności karnej, (in:) Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, Warsaw 1998, no. 18.
Galewicz W., O potrzebie sformułowania wytycznych na wypadek dramatycznego niedostatku zasobów ratujących życie w polskich oddziałach intensywnej terapii: Wprowadzenie do dyskusji, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Giezek J., Kolizja obowiązków spoczywających na pracownikach opieki medycznej w dobie pandemii COVID-19, “Palestra” 2020, no. 6.
Izdebski K., Kolankiewicz K., Niezbyt dobra klauzula dobrego Samarytanina, https://www.infodent24.pl/lexdentpost/niezbyt-dobra-klauzula-dobrego-samarytanina,116615_4.html.
Kardas P., Konstytucyjne podstawy rozstrzygania kolizji obowiązków i konfliktów dóbr w czasie epidemii, “Palestra” 2020, no. 6, p. 16.
Kulik M., (in:) M. Mozgawa (ed.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021, art. 26.
Kusza K., W odpowiedzi na apel do polskich lekarzy o sformułowanie rekomendacji na wypadek dramatycznego niedostatku zasobów na oddziałach intensywnej terapii, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Kübler A., Stanowisko w sprawie racjonowania intensywnej terapii w sytuacji niedoboru zasobów ratujących życie, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Kübler A., Siewiera J., Durek G., Kusza K., Piechota M., Szkulmowski Z., Guidelines Regarding the Ineffective Maintenance of Organ Functions (Futile Therapy) in ICU Patients Incapable of Giving Informed Statements of Will, “Anaesthesiology Intensive Therapy” 2014, no. 46(4); (polish version: “Anestezjologia Intensywna Terapia” 2014, no. 46(4).
Kwiatkowska M., Odpowiedzialność za błąd medyczny w czasie epidemii, klauzula dobrego Samarytanina, LEX/el. 2020.
Lachowski J., (in:) M. Królikowski, R. Zawłocki (eds.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–31, t. I, Warsaw 2010.
Lipiński K., Wzorce osobowe w prawie karnym, Warsaw 2020.
Majewski J., Tak zwana kolizja obowiązków w prawie karnym, Warsaw 2002.
Marczewski K., Rozważania o etyce medycznej czasu wojen i katastrof, (in:) K. Marczewski (ed.), Notatki do ćwiczeń z etyki medycznej, czyli jak i po co odróżniać eutymię od eutanazji, Lublin 2003.
Nowak P.G., Terapia daremna i racjonowanie opieki w dobie kryzysu. Dlaczego niektórych pacjentów należy odłączać od respiratora?, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Paprocka-Lipińska A., Głos w debacie, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Pawlikowski J., Etyczny wymiar decyzji priorytetyzacyjnych i alokacyjnych dotyczących stosowania zaawansowanych technologii medycznych w kontekście pandemii COVID-19, “Medycyna Praktyczna” 2020, no. 4.
Plebanek E., Wyłączenie odpowiedzialności karnej za niewłaściwe leczenie w czasie pandemii COVID – 19 a klauzula dobrego Samarytanina, “Palestra” 2021, no. 1.
Plebanek E., Głos w dyskusji podczas zebrania naukowego Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat: Kolizje obowiązków w medycynie w stanie epidemii, 17.04.2020.
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warsaw 2012.
Potulski J., Polski model „Klauzuli dobrego samarytanina” – perspektywa karnoprawna, “Studia Prawnicze KUL” 2021, no. 3(87).10.31743/sp.11874
Recomendationes éticas para la toma de decisionesen la situación excepcional de crisis por pandemia COVID-19 en las unidades de cuidados intensivos, s. 12, www.semicyuc.org.
Suchorzewska J., Głos w debacie, (in:) Intensywna terapia w warunkach kryzysu, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ (INCET), “Debata” 2020.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warsaw 2016.
Tarapata S., Przypisanie sprawstwa skutku w sensie dynamicznym w polskim prawie karnym, Kraków 2019.
Tarapata S., Problem rozstrzygania prawnokarnej kolizji dóbr w trakcie wykonywania świadczeń zdrowotnych, “Palestra” 2020, no. 6.
Trabucco F.R., The COVID -19 Post – lockdown Italian Scenario from an Eco – Socio – Legal Perspective, “Białostockie Studia Prawnicze” 2020, vol. 25, no. 310.15290/bsp.2020.25.03.07
Werbel-Cieślak M., Kolizje obowiązków i wina organizacyjna na tle nieumyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu – art. 156 §2 k.k. (case study), (in:) W. Cieślak, J.J. Zięty, M. Romańczuk-Grącka (eds.), Glosator Warmiński. Olsztyńskie miniatury. Z zagadnień stosowania prawa, Olsztyn 2021.
Wróbel W., Pytanie w dyskusji podczas zebrania naukowego Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat: Kolizje obowiązków w medycynie w stanie epidemii, 17.04.2020.
Zając D., Modyfikacja reguł sztuki lekarskiej w czasach epidemii Covid – 19, “Palestra” 2020, no. 6.
Zawiejski P., Tak zwana klauzula dobrego Samarytanina, (in:) T. Dukiet-Nagórska, A. Liszewska, E. Zielińska (eds.), System Prawa Medycznego. Tom III. Odpowiedzialność prawna w związku z czynnościami medycznymi, Warsaw 2021, Lex/el.
Zawiejski P., Kolizja obowiązków, (in:) T. Dukiet-Nagórska, A. Liszewska, E. Zielińska (eds.), System Prawa Medycznego. Tom III. Odpowiedzialność prawna w związku z czynnościami medycznymi, Warsaw 2021, Lex/el.
Zawłocki R., Głos w dyskusji podczas zebrania naukowego Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat: Kolizje obowiązków w medycynie w stanie epidemii, 17.04.2020.
Zoll A., (in:) A. Zoll (ed.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. I, wyd. II, Zakamycze, 2004.
