Freedom of Assembly in the COVID-19 Pandemic and the Limits of its Restraints in the Context of the Experiences of the Republic of Poland and the United States of America
Słowa kluczowe:
constitution, COVID-19 pandemic, freedom of assembly, human rights, human rights restrictions, proportionalityAbstrakt
The aim of the study is to illustrate the problem of freedom of assembly during the COVID-19 pandemic against the background of the experiences of the Republic of Poland and the United States of America. This freedom is provided for in the constitutions of both states, which implies that public authorities are obliged to implement it also in COVID-19 conditions. Hence, the question arises as to whether, and if so to what extent, public authorities in Poland and the United States (countries belonging to the United Nations and obliged to consider the standards of human rights protection resulting from international law) applied solutions realising freedom of assembly in the conditions of COVID-19. The authors try to determine the extent of the impact of legal measures applied by public authorities in both countries on the realisation of freedom of assembly and the public reaction produced by these measures. The choice of such a context for assessment was justified by differences in the legal culture of the countries being compared, the structure of the state, and the approach of both the public authorities and the society to freedom of assembly.Bibliografia
Abu El-Haj T., Defining peaceably. Policing the line between constitutionally protected protest and unlawful assembly, ‘Missouri Law Review’ 2015, vol. 80.
Abu El-Haj T., The neglected right of assembly, ‘University of California Law Review’ 2009, vol. 56.
Balicki R. and Jabłoński M. (eds.), Wolność zgromadzeń, Wrocław 2018.
Banaszak B., Komentarz do art. 92, (in:) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Wyd. 2, Warsaw 2012.
Biuletyn Informacji Publicznej RPO: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/koronawirus-rpo-do-wsacalkowity-zakaz-zgromadzen-niekonstytucyjny.
Blackman J., The Irrepressible Myth of Jacobson v. Massachusetts (17 August 2021),’Buffalo Law Review’ 2021, vol. 70, no. 113, https://ssrn.com/abstract=3906452.
Checklist United Nations Human Rights. Office of the High Commissioner – FoAA during public health emergencies: https://www.ohchr.org/Documents/Issues/FAssociation/Checklist.pdf.
Czarny P. and Naleziński B., Wolność zgromadzeń, Warsaw 1998.
de Silva Santistéban F. and Wysokinska A., La liberté de réunion à l’épreuve de la Constitution, ‘Le Petit Juriste’ 3.03.2014, https://www.lepetitjuriste.fr/la-liberte-de-reunion-a-lepreuve-de-la-constitution/.
Dobrzeniecki K., Prawo wobec sytuacji nadzwyczajnej. Między legalizmem a koniecznością, Toruń 2018.
Dobrzeniecki K. and Przywora B. (eds.), Ograniczenie praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym. Pierwsze doświadczenia, Warsaw 2021.
Dobrzeniecki K. and Przywora B., Legal basis for introducing restrictions on human rights and freedoms during the first wave of the COVID-19 Pandemic, ‘Review of European and Comparative Law’ 2021, no. 46 (3).10.31743/recl.12439
du Vall K. and Tomasiewicz M., Zdrowie publiczne jako przesłanka ograniczenia działalności gospodarczej w świetle Konstytucji RP, (in:) J. Glumińska-Pawlic and B. Przywora (eds.), Swoboda działalności gospodarczej. Próba oceny polskich regulacji prawych, Warsaw 2021.
Duffy-Meunier A. and Perroud Th., La liberté de manifestation dans l’espace public en droit comparé, ‘Thinking about Federalism(s)’ 2017, no. 17, ‘Jus Politicum’.
Eichler J. and Sonkar S., Challenging absolute executive powers in times of corona: re-examining constitutional courts and the collective right to public contestation as instruments of institutional control, ‘Review of economics & political science’ 2021, vol. 6, no. 1.10.1108/REPS-08-2020-0132
El-Haj T., Defining peaceably. Policing the line between constitutionally protected protest and unlawful assembly, ‘Missouri Law Review’ 2015, vol. 80.
Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 57, (in:) P. Tuleja (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2021.10.12797/9788381383370.03
Florczak-Wątor M., Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, ‘Państwo i Prawo’ 2020, no. 12.
GOV.PL https://www.gov.pl/web/koronawirus/podstawa-prawna.
Gutierrez P., Wolność zgromadzeń w ujęciu porównawczym na tle orzeczenia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych Ameryki: United States v. Grace z 1983 r., (in:) M. Jabłoński (ed.), Identyfikacja granic wolności i praw jednostki. Prawnoporównawcza analiza tożsamego przypadku pod kątem praktyki stosowania prawa amerykańskiego i polskiego, Wrocław 2016.
Hudson Jr. D.L., COVID-19 Emergency Measures And The First Amendment, (in:) TheFire.ORG: https://www.thefire.org/first-amendment-library/special-collections/COVID-19-emergency-measures-and-the-first-amendment/.
Hudson Jr. D.L., Freedom of Assembly Overview, 29.10.2002 (in:) Freedom Forum Institute: https://www.freedomforuminstitute.org/first-amendment-center/topics/freedom-of-assembly/freedom-of-assembly-overview/.
Inazu J. and Neuborne B., Right to Assemble and Petition. Common Interpretation, (in:) Interactive Constitution: https://constitutioncenter.org/interactive-constitution/interpretation/amendment-i/interps/267.
Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich w roku 2020, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Informacja_RPO_za_2020.pdf.
Jaskiernia J. and Spryszak K. (eds.), System ochrony praw człowieka w Europie w czasie wyzwań pandemicznych, Toruń 2022.
Kalinowska M. and Syryt A., Ograniczenia praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, (in:) K. Dobrzeniecki and B. Przywora (eds.), Ograniczenie praw i wolności w okresie pandemii COVID-19 na tle porównawczym. Pierwsze doświadczenia, Warsaw 2021.
Le Bot O., La liberté de manifestation en France: un droit fondamental sur la sellette, (in:) A. Duffy-Meuner and Th. Perroud (eds.), La liberté de manifester et ses limites: perspective de droit comparé, Aix Marseille 2017.
Ławniczak A., Wolność zgromadzeń, (in:) M. Jabłoński (ed.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Wrocław 2014.
Morawski F., Zakaz przemieszczania się w związku z pandemią COVID-19 w świetle konstytucyjnego prawa do poruszania się, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2020, no. 9.
Paśnik J., Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2020, no. 11.
Pecyna M., Odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa za ograniczenia praw i wolności w czasie epidemii COVID-19, ‘Państwo i Prawo’ 2020, no. 12.
Proctor J.D., So when did public order start trumping fundamental constitutional rights? Rethinking the modern interpretation of the right to assemble and the role police should play in protecting that right, ‘Drexel Law Review’ 2016, vol. 8.
Przywora B., Granice ingerencji w sferę wolności i praw człowieka w Konstytucji RP a ich realizacja w stanie pandemii COVID-19 − wybrane zagadnienia, (in:) J. Sobczak and A. Rogacka-Łukasik (eds.), Wybrane zagadnienia prawa medycznego wobec wyzwań pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV–2, Poznań 2022
Radziewicz P., Komentarz do art. 92, (in:) P. Tuleja (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2021.
Rohde S.F., Freedom of assembly, New York 2005.
Sokolewicz W. and Wojtyczek K., Komentarz do art. 57, (in:) L. Garlicki and M. Zubik (eds.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, wyd. II, Warsaw 2016.
Sroka T., Ograniczenia praw i wolności konstytucyjnych oraz praw pacjenta w związku z wystąpieniem zagrożenia epidemicznego, ‘Palestra’ 2020, no. 6.
Stanisz P., Ograniczenia wolności kultu religijnego w czasie pandemii COVID-19: między konstytucyjnością a efektywnością, ‘Przegląd Sejmowy’ 2021, no. 3.10.31268/PS.2021.36
Szmulik B. and Szymanek J., O możliwości wprowadzenia stanu nadzwyczajnego w kontekście epidemii koronawirusa, ‘Przegląd Legislacyjny’ 2020, no. 2.
Trociuk S., Prawa i wolności w stanie epidemii, Warsaw 2021.
Tuleja P., Pandemia COVID-19 a konstytucyjne stany nadzwyczajne, ‘Palestra’ 2020, no. 9.
Tuleja P., Ustrojowe znaczenie uchwały SN z 23.01.2020 r., ‘Państwo i Prawo’ 2020, no. 10.
Wiącek M., Komentarz do art. 92, (in:) M. Safjan and L. Bosek (eds.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Warsaw 2016.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
Wronkowska S., Model rozporządzenia jako aktu wykonawczego do ustaw w świetle Konstytucji i praktyki, (in:) A. Szmyt (ed.), Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce, Warsaw 2005.
